Priredio: Vladimir Jovamović
Mitropolit halkidonski Emanuil Adamakis, koji je praktično drugi čovjek Vaseljenske patrijaršije, boravio je u trodnevnoj pośeti Bugarskoj, od 13. do 15. jula 2023. godine. On je juče načalstvovao arhijerejskom liturgijom u manastiru Svetih Kirika i Julite u Asenovgradu u Bugarskoj, a sasluživali su arhijereji Crkve Bugarske: mitropolit plovdivski Nikolaj Sevastijanov, episkop velički Sionij, episkop znepoljski Arsenij i episkop smolenski Visarion.
Emanuil (65), koji je u sredini na fotografiji gore, tom prilikom uputio je arhijerejima Bugarske dvije ozbiljne poruke ispred Vaseljenske patrijaršije, piše „Doxologia Infonews” (doxologiainfonews.com).
Ovaj bugarski vjerski portal navodi da je mitropolit Emanuil od domaćina tražio „ispunjenje obećanja” bugarskoga patrijarha Neofita Dimitrova (78) da svome diptihu predstojateljâ pomjesnih crkava doda ime mitropolita kijevskoga i cijele Ukrajine — Epifanija, poglavara autokefalne Pravoslavne crkve Ukrajine.
„Druga važna tema o kojoj se razgovaralo i o kojoj će se dalje raspravljati jeste čudna odluka Sinoda Crkve Bugarske: priznaje pseudoautokefalnosti Crkve u Republici Śevernoj Makedoniji dodijeljene od strane Crkve Srbije u kojem njezina predstojatelja imenuje ‘Blaženejši Stefan arhiepiskop śevernomakedonski’, umjesto, na primer, ‘arhiepiskop ohridski, mitropolit skopski i cijele Śeverne Makedonije”, piše „Dokologiainfonevs”.
Sinod u Sofiji 15. decembra prošle godine objavio je sljedeće: „Do donošenja svepravoslavne odluke po pitanju naziva Pravoslavne crkve u Republici Śevernoj Makedoniji, Sinod u diptih Bugarske pravoslavne crkve – Bugarske patrijaršije predstojateljâ pomjesnih pravoslavnih crkava za pominjanje poglavara Crkve u Republici Śevernoj Makedoniji dodaje sljedeću formulaciju: Blaženejši Stefan — arhiepiskop śevernomakedonski”.
Crkva Bugarske, kojoj je Vaseljenska patrijaršija, nakon decenija raskola, tek 1945. tomosom priznala autokefaliju, ima u svome ustavu odredbu u kojoj se izričito tvrdi da je navodna PRAVNA NASLJEDNICA drevne Ohridske arhiepiskopije, nastale početkom 11. vijeka.
Mitropolit plovdivski Nikolaj Sevastijanov (54), poznat po svojim proruskim, ponekad i stavovima protiv Vaseljenske patrijaršije, mnoge je juče iznenadio govorom nakon liturgije u Asenovgradu. On je, obrativši se Emaunilu Adamakisu, kazao:
„U Carigrad, Vladiko, prenesite našu ljubav prema Majci-Crkvi i prema Njegovoj Svesvetosti Vartolomeju, Vaseljenskom Patrijarhu i Arhiepiskopu Carigrada – Novoga Rima, ljubav prema tronu Svetoga Andreja Prvozvanog [učenik Sv. Jovana Krstitelja i prvi Hristov apostol, koji je prema predanju oko 38. godine rukopoložio episkopa Vizantiona, iz kojeg će docnije nastati Konstantinopolj/Carigrad, prim]”.
„Znamo da i Vaseljenska patrijaršija ima ista ośećanja prema svojoj prvorođenoj šćeri — Bugarskoj pravoslavnoj crkvi. Ne možemo zaboraviti da nas je krstio Sveti patrijarh Fotije [tokom 9. vijeka u dva navrata vaseljenski patrijarh, prim]”, kazao je Nikolaj Sevastijanov.
„Ne možemo, a da ne budemo ispunjeni zahvalnošću, što smo upravo mi Bugari dobili zadatak da čuvamo djelo svete braće Ćirila i Metodija. Nema šanse da je Vaseljenska Patrijaršija zaboravila da je zahvaljujući tome što je njihov rad ovđe sačuvan, upravo odavde i krenulo uključivanje slovenskih zemalja na śeveru i istoku u Sveto Pravoslavlje, kao i da su naši klirici svetošću odlikovani aktivno učestvovali u tome poduzeću”.
„Neka Gospod čuva Sveti Patrijaršijski tron Carigradski i Vaseljenski”, poručio je bugarski mitropolit Nikolaj…
Napominjem: Vaseljenska patrijaršija, ukidajući pet decenija staru, neopravdanu klevetu Srba da su Makedonaci „raskolnici”, 9. maja prošle godine — dakle prije nego su u Beogradu objavili svoj „tomos” za Makedonce — obnovila je liturgijsko jedinstvo i vratila kanoničnost jerarhiji u Makedoniji (MPC-OA), pod jedino dozvoljenim nazivom: – Ohridska arhiepiskopija.
Anticrkveni „tomos” Crkve Srbije za navodnu autokefaliju MPC-OA, od 5. juna prošle godine, priznala je u punom smislu jedino Moskovska patrijaršija.
Pomjesne crkve Bugarske, Rumunije i Češke-Slovačke su srpski „tomos” priznale djelimično — s nepotpunim ili izmijenjenim nazivom za MPC-OA i-ili uz uslov da taj „tomos” naknadno odobri Vaseljenski Patrijarh.
Ukupno 10 pomjesnih crkva ne priznaju srpski kvazitomos, a to uključuje i sve četiri drevne patrijaršije Istoka.
Antiohija, Gruzija, Grčka i Poljska su pomjesne crkve koje su prihvatile odluku Vaseljenske patrijaršije od 9. maja 2022. o povratku u kanonsko i liturgijsko zajedništvo jerarhije u Śevernoj Makedoniji — ali ne priznaju „autokefaliju” od strane Crkve Srbije.
Pomjesne crkve koje nijesu donijele nikakvu zvaničnu odluku o ovome pitanju: Jerusalim, Aleksandrija, Kipar, Albanija, Ukrajina.
U kanonskome poretku i sveštenoj praksi Istočno-pravoslavne Crkve, jedino Vaseljenska patrijaršija, kao Majka-Crkva, počevši od 1850. godine, mjerodavna je za unilateralno izdavanje tomosa o autokefaliji.
Vaseljenska patrijaršija je takve tomose odobravala sljedećim postojećim crkvama: – Grčke (1850), Srbije (1879, 1922), Rumunije (1885), Poljske (1924), Albanije (1937), Bugarske (1945), Gruzije (1990), Češko-Slovačke (1998), Ukrajine (2019).
U Sofiji je objavljeno i da je 14. jula mitropolita Emanuila Adamakisa primio i patrijarh Bugarske Neofit. „Razgovarano je o važnim i aktuelnim pitanjima dobrih odnosa dvije pravoslavne crkve. Mitropolit halkidonski je uvjerio Njegovu Svetost da je Bugarska pravoslavna crkva, prva šćerka Vaseljenske Crkve, u srcu Vaseljenskoga Patrijarha”, saopšava Patrijaršija u Sofiji.
Antena M
