Plamenac je dugo godina u političkom egzilu djelovao da se isprave brutalne nepravde učinjene prema Crnoj Gori i crnogorskom narodu i sve što je realno, objektivno bilo u njegovoj moći činio je za spas i u interesu crnogorskog naroda, osuđujući veliki zločin počinjen prema Crnoj Gori, koji se zbio invazijom, aneksijom i okupacijom njenom od strane Srbije 1918.
izvor: Antena
piše: Mr Novak Adžić
Kako je Benito Musolini 1923. godine protjerao iz zemlje Jovana S. Plamenca
Ondašnja štampa u Kraljevini SHS, prevashodno u Beogradu, ali i najveći broj (i to suštinski partijskih) listova, koji su u to vrijeme izlazili u Zetskoj oblasti (Crnoj Gori, koja je 1922. službeno nazvana Zetska oblast), stalno su pisali protiv crnogorske vlade u egzilu i crnogorske patriotske političke emigracije, koja se zalagala za opstanak suverene i samostalne Crne Gore ili za zajedničku državu Južnih Slovena koja bi bila ustrojena na (kon)federalnim temeljima i principima.
Hajka na prvake crnogorske političke emigracije bila je konstantna preko ondašnje štampe širom zemlje (s izuzetkom pojedinih listova) i ona je preduzimana od strane svih ondašnjih političkih subjekata koje su zastupale politiku prisajedinjenja (aneksije) Crne Gore Srbiji, a koja je inaugurisana na nelegalnoj i nelegitimnoj tzv. Podgoričkoj skupštini koncem 1918.
Štampa koja je bila na tračnicama programa velikosrpskog unitarizma i centralizma, žigosala je, stigmatizirala, ostrakistički, grubo, surovo, crnogorske suvereniste u egzilu, kao i zastupnike uređenja jugoslovenske države na (kon) federalnoj osnovi, u kojoj bi Crna Gora bila ravnopravna i autonomna članica.
Jovan S. Plamenac
Tretirala ih je, koherentno matrici velikosrpske ekspanzionističko-asimilatorske politike i ideologije, kao “izdajnike”, “italijanske agente i plaćenike”, nazivala ih je “crnogorskim separatistima”, “antidržavnim elementima” itd., te ih neprestano klevetala, vrijeđala, denuncirala i vršila agitaciju i političku propagandu protiv njih, sa pozicija interesa dvora Karađorđevića i “svesrpske” centralističke doktrine i koristoljublja beogradske oligarhije.
Među listovima u Zetskoj oblasti (tako je nazivana Crna Gora nakon ukidanja njenog imena i državne nezavisnosti), koji su u tom smislu bili aktivni, bio je i list “Slobodna misao” iz Nikšića, koji je zastupao, esencijalno i promptno, od osnivanja, bjelašku politiku i koji je konstantno harangirao i lagao protiv crnogorskih zelenaša, ustanika, gerilaca i komita (“odmetnika”) i protiv crnogorskih federalista u zemlji, a nadasve i protiv Crnogoraca u egzilu, koji su preferirali političku i drugu borbu za restauraciju Crne Gore i za ostvarenje njenih legitimnih prava na postojanje.
List “Slobodna misao” otkad je počeo izlaziti 1922. u Nikšiću (prvi broj lista izašao je u Nikšiću 18. septembra 1922. i urednik novine bio je Stojan Cerović) veoma često je pisao pamflete protiv Jovana S. Plamenca, bivšeg crnogorskog ministra i premijera koji je, poslije smrti kralja Nikole 1921, do početka 1925, objektivno bio vodeća ličnost crnogorske političke suverenističke, državotvorno-emancipatorske emigracije.
U to vrijeme u državi koja se zvala Kraljevina SHS, satanizacija Jovana Simonovog Plamenca i brojih drugih Crnogoraca suverenista u egzilu bila je beskrupulozna i neprekidna. Njihovo zalaganje za opstanak, potom za obnovu Crne Gore, tetiralo se kao najteža jeres i prema njima manifestovano je neprijateljstvo od strane kako režima i brojnih političkih subjekata, tako i od ondašnje štampe – čast rijetkima iz kruga medija koji nijesu u tome sudjelovali.
Beogradski glavni list “Politika” od 28. marta 1923. na naslovnoj stranici objavila je članak pod naslovom “MUSOLINI GONI PLAMENCA”.
Na početku teksta o tome list saopštava:
“Iz Rima javljaju da je ministar – predsednik Musolini uputio pismo “predsedniku crnogorske vlade” Plamencu i pozvao ga da sa svojom “vladom” u roku od tri dana napusti Italiju”.
Fašistička italijanska vlada na čelu sa Benitom Musolinijem, nakon političke nagodbe sa Beogradom, dvorom Aleksandra Karađorđevića i vladom države KSHS predvođene radikalskim vođom Nikolom Pašićem, odlučila je da likvidira crnogorsko pitanje za račun Beograda i zbog svojih teritorijalnih,političkih i ekonomskih interesa na Jadranskom moru, obali i ostrvima, odlučila je da u pogodbi s Beogradom, onemogući dalje djelovanje crnogorske državotvorne političke emigracije na svojoj teritoriji.
Foto: PA
Benito Musolini
Vlada Benita Musolinija je tokom 1923. iz Italije uglavnon protjerala vodeće ličnosti crnogorske političke emigracije ili ih je na razne načine primorala da napuste njeno tlo. Radila je to Musolinijeva vlada od dolaska na vlast 1922, ali i italijanske vlade koje su joj prethodile tokom 1921. i 1922, pojedine u većoj, a neke u manjoj mjeri.
Musolinijeva vlada posebno je bila aktivna da se Jovan S. Plamenac, bivši crnogorski ministar i predsjednik Vlade, organizator, vrhovni komandant i politički lider Božićnog ustanka (podignutog decembra 1918. po onda važećem kalendaru, a januara 1919. po novom kalendaru) protjera iz Italije i odluku o tome ona je donijela tokom marta 1923, a sprovela je u djelo početkom aprila iste godine.
Musolinijeva Vlada je progonila Jovana S. Plamenca zbog njegove političke djelatnosti za oslobođenje Crne Gore i crnogorskog naroda i protjerala ga je iz Italije, nakon čega je Jovan S. Plamenac otišao te iste 1923. godine u SAD, đe je politički djelovao do početka 1925, kada je nakon amnestije stigao u Pariz da bi se potom vratio u Kraljevinu SHS.
Posebno je bio zadovoljan režim u Beogradu što je Musolini 1923. protjerao iz Italije Jovana S. Plamenca i druge istaknutne i značajne Crnogorce u egzilu u Italiji, zbog čega je Pašićeva Vlada odlikovala fašističkog vođu i njegove ministre, jer su ispunili njihovu molbu – traženje da se Plamencu i Crnogorcima oko njega onemogući njihovo dalje političko djelovanje u Italiji, a koje je bilo trn u oku monarhističkom režimu Kraljevine SHS i velikosrpskom hegemonizmu i njihovoj represivnoj politici koju su sprovodili u Crnoj Gori.
O protjerivanju Jovana S. Plamenca od strane Musolinijeve Vlade izvještavala je ondašnja štampa u KSHS.
O tome je pisao i list “Slobodna misao” iz Nikšića, s puno mržnje i neistina, koje navedena novina iznosi na adresu Jovana S. Plamenca. U ovom tekstu donosimo prilog o tome šta kazuje.
Jovan S. Plamenac je bio iz istorijski ugledne i veoma zaslužne za Crnu Goru glavarske porodice i bratstva iz Boljevića (Crmnice) i lično je bio moralan čovjek, slobodarskih svjetonazora, državnik, pregalac za Pravo, Čast i Slobodu Crne Gore, iskreni državotvorni crnogorski rodoljub, mučenik i žrtvenik za Crnu Goru. Od srpskoga okupatorskog terora početkom 1919. godine, hapšenja i torture predvođene generalom Dragutinom Milutinovićem stradala je njegova porodica, koja se jedva spasila zahvaljujući angažmanu američke vojne misije i misije američkog Crkvenog krsta koji su joj omogućili da izbjegne u inostranstvo. Kuću Jovana S. Plamenca u Crmnici jula 1919. zapalila je srpska (srbijanska) okupatorska vojska u sadejstvu sa bjelašima.
Pisanje lista “Slobodne misli” o Jovanu S. Plamencu i protiv njega bilo je ružno i krajnje uvredljivo, neosnovano, nedobronamjerno i denuncijatorsko i predstavljalo je krivotvorenje činjenica o njegovoj ličnosti i djelu, a motivisano mržnjom prema njemu i onom ideologijom i politikom koja je bila protiv postojanja Crne Gore kao samostalne i nezavisne države ili postojanja crnogorske državnosti u federalnoj Jugoslaviji, za koju su se brojni Crnogorci zalagali da bude uspostavljena u periodu od 1918. do 1941, odnosno, da jugoslovenska država bude preuređena tako da bude federacija ravnopravnih naroda i njenih državno-pravnih konstituenata. Ali, onda to se nije dogodilo.
Jovan S. Plamenac je dugo godina u političkom egzilu djelovao da se isprave brutalne nepravde učinjene prema Crnoj Gori i crnogorskom narodu i sve što je realno, objektivno bilo u njegovoj moći činio je za spas i u interesu crnogorskog naroda, osuđujući veliki zločin počinjen prema Crnoj Gori, koji se zbio invazijom, aneksijom i okupacijom njenom od strane Srbije 1918.
On je nastojao, nažalost, bez većeg uspjeha, da pokrene međunarodne faktore u cilju da oni pomognu Crnoj Gori i da se ona spasi od zla koje joj se nanosi. Ali, to je onda bilo maltene nemoguća misija i nije uspjelo. On nije bio ničiji agent, sluga ili plaćenik, kako se o njemu primitivno lagalo, nego crnogorski patriota i mučenik, koji se zalagao za obnovu Crne Gore i njene slobode i za njen napredak, tako da je konstantna hajka protiv njega preduzimanja od velikog dijela ondašnje štampe i političkih centara moći u KSHS bila paradigma obračuna sa svim onim Crnogorcima koji nijesu prihvatili nametnuto novo ropstvo Crnoj Gori i Crnogorcima.
Naime, list “Slobodna misao”, izrazito i konstantno negativno nastrojen prema Jovanu S. Plamencu i generalno politici i djelovanju Crnogoraca u egzilu, radovao se što je italijanska vlada donijela odluku da se Plamenac progna iz Italije. Navedeni list 2. aprila 1923. u broju 29 na strani 1, objavljuje članak pod naslovom “Jedna politička smrt”, koji glasi:
“Predsjednik vlade g. Nikola Pašić dobio je telegrafski izvještaj od g. Musolinija, predsjednika italijanske vlade da je Jovanu Plamencu bivšem ministru crnogorskom naređeno da u roku od tri dana sa svojim društvom napusti Italiju.
Italijanska vlada preduzela je prema Jovanu Plamencu neočekivane mjere, proćerala ga je iz Italije i time je izrečena osuda nad cijelim njegovim radom. Bez svake sumnje, politika Jovana Plamenca nije mogla ništa gore doživjeti. Izgubila je posljednji oslonac i sad on može samo kao politički nesrećnik da traži, prosjači i prodaje sebe neprijateljima naše države i našega naroda.
Jovan Plamenac i njegova politika dočekala je nevjerovatan pad. Svojim neozbiljnim radom raznim obmanama priredio je sam sebi smrt kakvu nije imao priredio nijedan političar u našoj prošlosti.
Napuštanje Crne Gore to je bio prvi znak, da je Jovan Plamenac čovjek bez svoje politike. Bježi iz Crne Gore da traži kome bi bio sluga, kome bi služio i bio protivu svoje države i svoga naroda. Jovan Plamenac nije imao političke hrabrosti da ostane da brani svoju politiku ovdje gde je trebalo da je brani. Vodio je jednu nepatriotsku politiku ne birajući sredstva da sebi pribavi neki uspjeh.
U memorandumu upućenom evropskim silama on je dokazivao: da je cijela Crna Gora za njegovu politiku i da traži separatnu Crnu Goru. Međutim, ovih izbora vidjelo se tačno: da je većina naroda u Crnoj Gori za potpuno jedinstvo. Ono nešto glasova što je bilo za Mihaila Ivanovića to je više iz ličnog prijateljstva prema ljudima, koji su bili kandidati nego iz razumijevanja i poznavanja njihove politike. Posljednji izbori pokazali su kakvo je mišljenje i želja crnogorskog naroda i oni su bili glavne sudije na sve strane. Izbori su sudili i presudili politiku separatista, oni su osudili i Jovana Plamenca. Naš je narod protjerao Jovana Plamenca iz Italije i do njegovog potpunog ulaska u grobnicu neće ga na miru ostaviti”.
Navedeni tekst iz “Slobodne misli” evidentno je predstavlja skup gnusnih laži protiv crnogorskog rodoljuba Jovana S. Plamenca i pokazuje i to da je list i bjelaška politika koju je zastupao priželjkivala smrt Jovana S. Plamenca.
Inače, list Slobodna misao, formalno partijski nezavisan list, ali blizak političkoj stranci koja se zvala Savez zemljoradnika, konstantno je bio protiv crnogorskih zelenaša, emigranata i politike koju su u egzilu zastupali Jovan S. Plamenac i drugi emigrantski prvaci, a u zemlji crnogorski federalisti (Crnogorska stranka) predvođeni dr Sekulom Drljevićem, Mihailom Ivanovićem, generalom Radomirom Vešovićem, Ristom Popovićem, Mirkom Mijuškovićem, Savom Vuletićem i stalno ih je napadala, klevetala i vrijeđala dugi niz godina, zapravo, od osnivanja lista 1922. do prestanka njegovog izlazenja 1941.
