U crnogorskom Krivičnom zakoniku stavom 1. člana 442. normirano je da „ko poziva ili podstiče na vršenje akta agresije, kazniće se zatvorom od dvije do 12 godina zatvora“. Norma proističe iz primjene Ženevske konvencije i dopunskih protokola o njenoj primjeni. Skupština Crne Gore u julu prošle godine rezolucijom je osudila invaziju na Ukrajinu kao agresiju na suverenu zemlju. U subotu se pod ruskom zastavom sa slovom Z pjevalo na 100 metara od zgrade Skupštine. Tužilaštvo i policija nijesu nadležni…
U Crnoj Gori se ne sankcioniše upotreba simbola pod kojim Rusija rasparčava Ukrajinu
sticanje zastave Ruske Federacije sa dodatim slovom Z – simbolom agresije na susjednu Ukrajinu – na neprijavljenom skupu podrške „srpskom Kosovu“ u subotu u Podgorici, prema ocjeni crnogorske policije i tužilaštva, ne podliježe krivičnoj odgovornosti, uprkos činjenici što se naša zemlja zvanično pridružila međunarodnoj osudi vojne kampanje Kremlja, koja traje od februara prošle godine.
Ambasada Ukrajine u Podgorici pozvala je, reagujući juče, da se ne dopuštaju provokacije sa ciljem pravdanja ruskih zločina.
Isticanje ovih simbola i njihova upotreba na skupovima formalnih ili neformalnih grupacija klerikalne i desničarske orijentacije zabilježena je i ranije u više navrata u Crnoj Gori, uključujući i zastavu samoproglašene Donjecke republike, dijela teritorije Ukrajine koji je anektiran i proglašen ruskom teritorijom.
Simbol rata i agresije
Ekspanzija upotrebe simbola Z, čija primjena u ruskoj vojsci ima praktičan domet – razaznavanje sopstvenih od ukrajinskih snaga odbrane – postala je simbol vojne kampanje na susjednu zemlju. Kod nas ovaj znak upotrebljavaju podržavaoci ruske agresije i „denacifikacije Ukrajine“ tako što lijepe naljepnice Z na vozilima, mašu zastavama ili štampaju simbol na konobarskoj uniformi… Sve to uprkos činjenici da jedna od vodećih sila na svijetu, pod tim latiničnim slovom, sije smrt na poljima međunarodno priznate Ukrajine.
Ovakvi akti otvorene promocije simbola pod kojim se sprovodi agresija na jednu suverenu zemlju, ne doživljavaju se kao krivično djelo koje je sankcionisano domaćim zakonodavstvom u Crnoj Gori.
Isti stav zauzelo je prošle godine i tužilaštvo u Srbiji, povodom niza krivičnih prijava zbog isticanja istih simbola na skupovima u toj zemlji, iako u svom zakonodavstvu, kao i Crna Gora, imaju norme koje sankcionišu propagiranje zločina agresije, odnosno vođenje takozvanog agresivnog rata.
To je Pobjedi potvrdio i advokat Aleksandar Olenik, navodeći da je tužilaštvo u Srbiji odbacilo krivične prijave podnijete protiv predstavnika ekstremno desničarskih pokreta zbog „pozivanja na agresivni rat“ i podršku ruskoj invaziji na Ukrajinu.
Olenik je krivičnu prijavu podnio protiv predsjednika pokreta „Oslobođenje“ Mlađana Đorđevića, Mladena Obradovića iz pokreta „Obraz“ i Damjana Kneževića iz Narodnih patrola.
Kako je juče kazao Pobjedi, osnov za podnošenje prijava bilo je upravo postojanje krivičnog djela agresivni rat, koje ima uporište u činjenici da su međunarodne institucije ocijenile da je Rusija izvršila agresiju na Ukrajinu.
– Postoji konvencija iz Ženeve koja definiše agresivan rat, to je u našem i u crnogorskom zakonu definisano, ali su tužioci u Beogradu do kraja ostali pri tome da nije u pitanju krivično djelo – kazao je Olenik.
Domaći zakoni
U crnogorskom Krivičnom zakoniku član 442, u stavu prvom normirano je da „ko poziva ili podstiče na vršenje akta agresije, kazniće se zatvorom od dvije do 12 godina zatvora“. Norma proističe iz primjene Ženevske konvencije i dopunskih protokola o njenoj primjeni.
Ova norma ima dodatnu težinu u kontekstu činjenice da je Skupština Crne Gore u julu prošle godine izglasala Rezoluciju povodom vojne agresije Rusije na Ukrajinu, u kojoj je parlament osudio invaziju u kojoj su na meti civilno ukrajinsko stanovništvo, materijalna dobra, teritorijalni integritet i suverenitet.
Skupština, navodi se u toj rezoluciji, najoštrije osuđuje otvoreni čin agresije i vojne intervencije koju su preduzele oružane snage Ruske Federacije prema Ukrajini, kao nezavisnoj i međunarodno priznatoj državi.
U dokumentu se ističe da Skupština apeluje na organe vlasti Ruske Federacije da hitno zaustavi vojna dejstva i prekine akt agresije kojim se direktno podriva suverenitet i teritorijalni integritet Ukrajine, uništavaju vojni i civilni objekti i ugrožavaju životi miliona ljudi, uglavnom civila.
Tri mjeseca kasnije Generalna skupština Ujedinjenih nacija većinom glasova osudila je ruske „pokušaje nelegalne ankesije“ četiri djelimično okupirana regiona u Ukrajini i pozvala sve zemlje da ne priznaju taj potez, a od Moskve je zahtijevano da od njih odustane, uz insistiranje na hitnom, potpunom i bezuslovnom povlačenju ruskih snaga sa cjelokupne međunarodne priznate ukrajinske teritorije.
Nacrt te rezolucije izradila je Evropska unija, glas podrške su joj dale 143 zemlje od 193 članice, pet je bilo protiv, 35 uzdržano. Srbija i Crna Gora podržale su ovu rezoluciju.U parlamentu, na Generalnoj skupštini UN glasno protiv agresije, u praksi – bez odgovora na promociju agresije na obali, odnosno ušću Ribnice u Moraču. Promocije koja prolazi uz glasno ćutanje Vlade, skupštinskog Odbora za ljudska prava i svih institucija koje nakon godinu rata u Ukrajini nemaju lijeka za mahanje slovom Z na 100 metara od Skupštine Crne Gore.
